Yüce Allah, insanları kendisine ibadet etsinler diye yaratmıştır. Mü’mini kâfiri, ağası, paşası, iyisi ve kötüsü ile bütün insanlar, bir varlığa kulluk etmektedirler. Ancak kimi insanlar Allah’a kulluk ederken, kimileri de nefsine, ihtiraslarına, dünya malına kul köle olmaktadır.

İslam, insanları kula kul olmaktan, Allah’a kul olmaya dâvet etmektedir. İnsanlar, mutlak manada hür olmadığı gibi, insan tabiatında kul olma özelliği de vardır. Ancak kişi Allah’a kul olursa yücelir, kula kul olursa alçalır, zillete düşer.

Oruç, Allah’a kulluğun bir gereğidir. Kişi oruç tutmakla Allaha itaat etmiş ve yaklaşmış olur. Oruç, bir arınmadır. Kişinin nefsini kötü alışkanlıklardan, günahlardan temizlemesi için oruç bir fırsattır. Oruç ruhun dirilişidir. Çünkü Ramazan ayı rahmet ve mağfiret ayıdır.

Orucun dînî, rûhî, sosyal, sağlık, ekonomik ve pedeğojik açıdan pek çok faydaları vardır. Bu faydalardan bazıları şunlardır:

1) Oruç Yüce Allah’a taat ve ibadettir: Oruç kişiye sınırsız sevap kazandırır. Çünkü oruç, yalnız Allah için tutulur, Allah’ın keremi ise sonsuzdur. Oruçla Reyyan denilen ve yalnızca oruç tutanlara ayrılmış bulunan özel kapıdan cennete girme hakkı elde edilmiş olur. Oruç bir yıldan öbür yıla kadar, işlenen küçük günahlara kefarettir. Oruç takvâya, ahlakın güzelleşmesine sebeptir.

2) Oruç sağlık açısından faydalıdır: Peygamber Efendimiz şöyle buyurmuştur :”Oruç tutun sıhhat bulursunuz.” Fazla gıda vücutta birikimlere, zararlı fazlalıklara sebep olmaktadır. Oruç bunları temizlemekte, fazlalıkları eritmekte ve ruh gibi beden de  bir tasfiye yapmaktadır.

Oruç, bir yıl içerisinde yorulan insan bedenini dinlendirmekte ve kişiye sağlık kazandırmaktadır. Ancak bu hikmetin gerçekleşmesi için, yemede ve içmede sünnet sınırını aşmamak gerekir.

3) Nefs-i emmare oruçla sükunet bulur: Peygamber  Efendimiz şöyle buyuruyor “Oruç  günahlara karşı bir kalkandır” (Buharî). Zira harama karşı nefsin şehveti, oruçla kırılır. Bu nedenle şöyle denmiştir” Nefis acıkınca bütün âzâlar doyar, nefis doyunca, bütün âzâlar acıkır.”

4) Oruç günahların bağışlanmasına bir vesiledir: Peygamber Efendimiz şöyle buyuruyor: “Kim inanarak ve karşılığını yalnız Allah’tan bekleyerek oruç tutarsa, daha önce işlediği bütün günahları bağışlanır”. (et-Tâc).

5) Oruç, fakir ve yoksullara karşı şefkatli ve merhametli olmayı öğretir: Çünkü açlığı, yoksulluğu bilmeyen, sıkıntı çekmeyen kimseler, fakirin halinden anlayamaz. Atalarımız “tok açın halinden anlamaz” demişlerdir.

6) Oruç kötü alışkanlıklardan kurtulmak için, güzel bir vesiledir: İçki, sigara ve kumar gibi kötü alışkanlıkları olan bir kimse, içtenlikle bu kötü alışkanlıklardan kurtulmak isterse, ramazan orucu güzel bir vesiledir.

7) Oruç iradeyi kuvvetlendirir: Müslüman sabırlı ve kararlı olmalıdır. Nefis meşru olmayan her şeyi ister. Eğer nefis terbiye edilmez, irade kuvvetlendirilmezse, kişi zorluklar karşısında hemen pes eder, tahammül gösteremez. Fakat oruç tutan bir kimse, nefsinin isteklerine gem vuracak ve iradesini güçlendirecektir. Peygamber Efendimiz şöyle buyurmuştur :”Oruç, sabrın yarısıdır.”

8) Oruç, zenginle fakirin, âmirle memurun Allah katında eşit olduğuna açık bir delildir: Çünkü oruç, şartlarını taşıyan herkese farzdır.

Kısaca ramazan ayının evveli rahmet, ortası mağfiret, sonu cehennemden kurtuluştur.